Spouwmuur isoleren? Denk aan de vleermuizen!

De overheid stimuleert ons om onze woning beter te isoleren. Een goede zaak, want ons energieverbruik kan er aanzienlijk door dalen. Het is ons eigen steentje dat we kunnen bijdragen om de opwarming onze aarde te verminderen. Echter: nogal wat dieren gebruiken onze woningen als verblijfplaats. Door het afdichten van openingen in gebouwen, sluiten we deze dieren buiten of, erger nog, binnen. Vleermuizen vormen zo’n risicogroep. Ze kunnen – tijdelijk of langer – verblijven onder de dakpannen, tussen de balken van het dakgebinte, in de spouwmuur, achter (houten) gevelbekleding, in een rolluikkast en soms ook – meestal ’s winters dan – in een ongebruikte, vochtige kelder. Wie zijn woning wil isoleren, is er dus liever eerst zeker van dat er geen vleermuizen wonen.

Hoe weet ik of er vleermuizen in mijn huis wonen?

Om dat te weten, maak je overdag eens een wandelingetje rond je huis. Let vooral op de muren en de vensterbanken. Wanneer vleermuizen naar binnen kruipen, laten ze namelijk dikwijls wat uitwerpselen achter. Die lijken op muizenstrontjes, maar ze bestaan vooral uit droge insectenresten, zoals schildjes, vleugels… Als je er op nijpt, vallen ze dus uiteen in een hoopje glitterend stof. Wie betegeling rond zijn / haar woning heeft tot tegen de muur, kan ze ook op de grond vinden.

Voor de zekerheid:

Vind je geen uitwerpselen, dan betekent dat nog niet dat er geen vleermuizen kunnen zijn! Om nog zekerder te zijn, is het echt nodig om gedurende 1 of meer avonden te checken of er geen vleermuizen uit de woning vliegen (van vlak na tot ongeveer een uur na zonsondergang). Dat doe je best op een warme, droge avond, een eerste keer in mei-juli, een tweede keer in augustus-september, en zeker ook nog eens zo kort mogelijk voor de geplande werken aanvangen! Vleermuizen kunnen immers van de ene dag op de andere verhuizen van een andere locatie naar jouw huis. Heb je wel strontjes gevonden, dan is het makkelijker. Je weet dan al waar je moet controleren (nl. boven de plaats waar de uitwerpselen liggen). Wie wil kan het aantal dieren doorgeven via de website

Vleermuizen Wat nu?

Heb je geen uitwerpselen gevonden en geen uitvliegende dieren gezien, kan je op je twee oren slapen. Er zitten (hoogstwaarschijnlijk tenminste) op dat moment geen vleermuizen in je huis, zodat je zonder problemen of beperkingen kan isoleren. Controleer ook altijd nog eens zo kort mogelijk voor de werken gepland zijn. Heb je wel duidelijk zelf vastgesteld dat vleermuizen je huis bewonen, dan is het erg belangrijk om de zaak doordacht aan te pakken. Je wil er uiteraard zeker van zijn dat je ze niet opsluit, of dat je de moeders niet van hun jongen berooft. In beide gevallen riskeer je verterende vleermuizenkadavers in je isolatie, en dat wil je natuurlijk niet. Daarom is het goed om in het oog te houden wanneer de vleermuizen wel en niet aanwezig zijn in je woning. Je wil nl. alleen maar isoleren op het moment dat er zeker geen vleermuizen in je gebouw aanwezig zijn. Sowieso gebruiken vleermuizen in de loop van het jaar verschillende verblijfplaatsen, dus ze verdwijnen altijd na een tijdje. De kans is het grootst dat ze je woning gebruiken tijdens de maanden april – augustus om hun jongen groot te brengen.

Een andere mogelijkheid is dat ze komen na deze periode, als de jongen groot genoeg zijn om zelf te jagen. Dat gebeurt dan tijdens de maanden augustus – oktober. Ook de rest van het jaar kan je vleermuizen op bezoek hebben, maar dat komt minder voor.

Conclusie:

Check goed, en verschillende avonden na mekaar, of er geen vleermuizen uit je huis vliegen. Doe dat zoveel mogelijk bij goed weer, want vleermuizen komen niet graag naar buiten met slecht weer. Als er 3 dagen na mekaar geen dieren naar buiten komen, maak je de invliegopening toe meteen na de laatste telling (’s avonds dus), daarna kan je de werken laten starten. Let wel: een vleermuis past door een opening ter grootte van een voeg tussen 2 bakstenen. Om alle invliegopeningen af te dichten moet je dus nauwkeurig te werk gaan. Wanneer je één opening vergeet, kunnen vleermuizen nog steeds binnen. Dat kan dus ook aan de zijkant of aan de achterkant van het huis zijn. Stel je dan toch plots enkele dagen voor de werken de aanwezigheid van vleermuizen vast, dan kun je er best een deskundige bijhalen. Het is ook niet zo dat omdat vleermuizen ’s avonds uitvliegen, er ’s nachts geen dieren in de verblijfplaats achterblijven. Om dat vast te stellen, is het echt nodig om deskundige hulp in te roepen.

Wat kan je doen om vleermuizen toch te helpen?

Doe je grotere verbouwingswerken dan alleen maar de isolatie van de muren, doe je er goed aan of je toch niet ergens een ruimte voor vleermuizen (of andere dieren) kan vrijhouden. Dat kan bijvoorbeeld door een deel van de zolder onbenut te houden, of de isolatie wat te laten inspringen zodat de dieren toch wat plek hebben. Een iets minder interessant alternatief, maar toch ook al met succes uitgevoerd: Installeer een vleermuizenkast, ingebouwd of tegen de muur. Hoe groter de kast, hoe meer kans dat ze in gebruik wordt genomen. Een alternatief voor de vleermuiskast: Gebruik (houten) gevelbekleding met onderaan / tussenin een toegang voor vleermuizen. Hoe donkerder het hout (mag ook geschilderd, maar niet geïmpregneerd), hoe liever de vleermuizen het hebben. Ze houden immers van warmte. Kies voor een natuurlijke tuin, met veel inheemse planten, struiken en bomen. Gebruik geen chemische bestrijdingsmiddelen. Insecten vormen nl. het voedsel van de vleermuis. Hoe meer eten in de buurt, hoe liever ze het hebben.

Wat betekent het voor de spouwmuurisolatie?

Voordat je aan de slag gaat met de isolatie van de spouwmuur, is het dus belangrijk om te bepalen of je te maken hebt met vleermuizen. De initiatiefnemer is strikt genomen verantwoordelijk. Zodra er is vastgesteld dat het veilig is om te isoleren, kan de isolatiespecialist hiermee aan de slag. Houd er dus rekening mee dat je planning wat kan verschuiven of dat je een paar maanden zal moeten wachten voor je de spouwmuur kan laten isoleren. Dat geeft ja natuurlijk wel de tijd om een erkende specialist te vinden met ervaring